LORAN Nedir?

LORAN (LOng RAnge Navigation) yani uzun mesafa navigasyon. Gemi ve uçakların konumlarını belirlemeye yardımcı olan bir karasal navigasyon sistemidir. Bu sistemde yayın grubu ana istasyon ve birkaç yardımcı istasyondan meydana gelir. Uzun menzilli navigasyonun kısaltması olan LORAN, II. Dünya Savaşı sırasında ABD’de geliştirilen hiperbolik bir radyo navigasyon sistemidir. İngiltere’nin GEE sistemine benzer olması ile bilinir.

LORAN Nasıl Çalışıyor?

Hiperbolik sinyal sisteminde, bir uçak veya gemideki bir alıcı, yüzlerce kilometre arayla bir veya daha fazla çift radyo istasyonu tarafından yayınlanan radyo sinyallerini alır. Sistem, iki istasyondan gelen sinyaller arasındaki zaman gecikmelerini hesaplayarak çalışır. Sinyal verici, farklı çiftler halinde sinyal yayarak, kesin bir konum vermek için kesişen hiperbol (yay) şeklinde konum çizgilerini çizer. Bu sayede konum tespit edilir.

1943’te Avrupa’daki Müttefik pilotlar, tüm hava koşullarında navigasyon için orta menzilli GEE hiperbolik sistemini kullanıyordu. Ancak sınırlı menzili en çok ihtiyaç duyulan Kuzey Atlantik’e kadar uzanmadı. Bu yüzden LORAN gibi bir sisteme ihtiyaç duyulduğu anlaşıldı.

LORAN Hala Kullanılıyor mu?

II. Dünya Savaşı’nın getirdiği teknolojilerinden biri olan LORAN sistemi, GPS sisteminin yaygın olarak kullanılmasından dolayı birçok kişi tarafından eskimiş kabul edildi. 2010 yılında, ABD Sahil Güvenliği artık gerekli olmadığını ilan ettikten sonra, ABD ve Kanada Loran-C istasyonlarını kapattı.

LORAN Ne Zaman İcat Edildi?

İlk olarak II. Dünya Savaşı sırasında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde Amerikan kıyılarının 600 mil (yaklaşık 970 km) yakınında bulunan askeri gemiler ve uçaklar için geliştirildi. LORAN, 1940’larda geliştirilen ve İkinci Dünya Savaşı’nda başarıyla konuşlandırılan büyük bir mühendislik sistemiydi. Seksen yıl sonra bile günümüzde dünyadaki her denizci loranı daha önce kullandı veya biliyor. 1946’ya kadar, LORAN, dünya yüzeyinin onda birinin üzerinde binlerce gezgin tarafından kullanıldı.

Menzil ve Doğruluk

Gün boyunca iyonosfer, kısa dalga sinyallerini zayıf bir şekilde yansıtır ve LORAN, yer dalgalarını kullanarak 500-700 deniz milinde (930-1,300 km) kullanılabilirdi. Geceleri bu sinyaller bastırıldı ve menzil 350-500 deniz miline (650-930 km) düşerdi. Geceleri, gökyüzü dalgaları etkili menzili 1.200-1.400 deniz miline (2.200-2.600 km) genişleten ölçümler ile daha kesin ölçümler yapılabilir. Uzun mesafelerde hiperbolik çizgiler, taban çizgisinin merkezinden yayılan düz çizgilere yaklaşır. Tek bir zincirden bu tür iki sinyal göz önüne alındığında, sonuçta elde edilen çizgi deseni, taban çizgisi mesafesine göre daha küçük hale geldikçe giderek paralel hale gelir. Böylece kısa mesafelerde çizgiler 90 dereceye yakın açılarda kesişir ve bu açı aralık ile sabit bir şekilde azalır. Düzeltmenin doğruluğu geçiş açısına bağlı olduğundan, tüm hiperbolik navigasyon sistemleri artan menzil ile birlikte giderek yanlışlaşmaktadır. Ayrıca, alınan karmaşık sinyallerin serisi, LORAN sinyalinin okunmasını önemli ölçüde karıştırdı ve bazı yorumlamalar gerektirirdi. Doğruluk, ekipmanın veya sinyallerin herhangi bir temel sınırından çok bir sinyal kalitesi ve operatör deneyimi meselesiydi. Doğruluğu ifade etmenin tek yolu pratikte ölçmekti; 2.300 km uzaklıktaki Japonya’dan Tinian’a giden rotadaki ortalama doğruluk, menzilin% 2’si olan 28 mil (45 km) idi.