NodeMCU&ESPressif

MicroPython Thonny IDE Kurulumu Windows, MacOS, Linux

ESP32 ve ESP8266’nızı MicroPython bellenimi ile programlamak istiyorsanız, bir IDE kullanmak çok kullanışlıdır. Bu kılavuzda sizi Thonny IDE ile tanıştıracağız. Bu kılavuzu tamamladıktan sonra, MicroPython ve Thonny IDE kullanarak LED yakıp söndürmeyi öğrenmiş olacaksınız.

ESP32 ve ESP8266 kartlarını MicroPython kullanarak programlamak için birkaç IDE denedik ve Thonny iyi bir seçim gibi görünüyordu. Bazı hatalar olmasına rağmen, sürekli olarak güncellenmekte ve geliştirilmektedir.

ESP32 ve ESP8266 kartlarınızı MicroPython ile programlamanızı sağlar ve Windows, Mac OS X ve Linux ile uyumludur. Hatta Raspberry Pi OS’de varsayılan olarak yüklü olarak gelir. Ek olarak, kurulumu kolaydır, bu nedenle kurulum sürecinde sorun yaşamazsınız.

Alternatif olarak, aşağıdaki MicroPython uyumlu IDE derlemesini kontrol etmek isteyebilirsiniz:

MicroPython, mikrodenetleyiciler ve gömülü sistemler için hedeflenen bir Python 3 programlama dili yeniden uygulamasıdır. MicroPython, normal Python’a çok benzer. Birkaç istisna dışında, Python’un dil özellikleri de MicroPython’da mevcuttur. Python ve MicroPython arasındaki en önemli fark, MicroPython’un kısıtlı koşullar altında çalışacak şekilde tasarlanmış olmasıdır.

Bu nedenle, MicroPython tüm standart kitaplık paketiyle birlikte gelmez. Python standart kitaplıklarının yalnızca küçük bir alt kümesini içerir, ancak GPIO’ları kolayca kontrol etmek ve bunlarla etkileşim kurmak, Wi-Fi ve diğer iletişim protokollerini kullanmak için modüller içerir.

Thonny IDE’yi Yükleme

Bu kılavuzda, Thonny IDE’yi farklı işletim sistemlerine kurmak için talimatlar sunuyoruz:

  • Windows
  • MacOS
  • Linux

İpucu: Thonny IDE, Raspberry Pi kartıyla kullanılan Raspbian OS’de varsayılan olarak kurulu olarak gelir.

Thonny IDE Kurulumu – Windows

Thonny’yi Windows PC’nize kurmak için aşağıdaki talimatları izleyin:

1https://thonny.org adresine gidin

2. Windows sürümünü indirin ve indirilirken birkaç saniye bekleyin.

3. .exe dosyasını çalıştırın.

4. Yükleme işlemini tamamlamak için kurulum sihirbazını izleyin. “Next” e tıklamanız yeterlidir.

5. Kurulumu tamamladıktan sonra Thonny IDE’yi açın. Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi bir pencere açılmalıdır.

Thonny IDE Kurulumu – Mac OS X

Thonny IDE açık kaynak olduğundan ve İnternet’ten indirildiğinden, App Store’da doğrulanmış bir uygulama değildir. Güvenlik nedenleriyle, Mac OS X, bilinmeyen uygulamaların bilgisayarınızda çalışmasını engeller. İndirilen herhangi bir yazılımın Mac’inizde çalışmasını sağlamak için sonraki talimatları izleyin.

1. “System Preferences…” menüsünü açın.

2.  “Security & Privacy” menüsünü açın.

3. “Güvenlik ve Gizlilik” ayarlarınızı değiştirmek için sol alt köşedeki kilit simgesini tıklayın:

4. Kullanıcı adınızı/şifrenizi yazın ve “Unlock” düğmesine tıklayın.

5. Son olarak, “Allow apps downloaded from: Anywhere” seçeneğine tıklayın.

Gizlilik ayarları tamamlandır, o pencereyi kapatabilirsiniz.

Thonny’yi Mac OS X’e kurmak için aşağıdaki talimatları izleyin:

1.https://thonny.org adresine gidin

2. Mac OS X sürümünü indirin ve indirilirken birkaç saniye bekleyin.

3. .dmg dosyasını açın.

4.“Thonny” uygulamasını Masaüstünüze sürükleyin:

5. Thonny IDE yüklenmiştir, açmak için çift tıklayabilirsiniz:

6. Kurulum tamamlandıktan sonra Thonny IDE’yi açın. Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi bir pencere açılmalıdır.

Thonny IDE Kurulumu – Linux

Thonny’yi Linux bilgisayarınıza kurmak, Linux dağıtımınıza ve sürümünüze bağlıdır, sisteminiz için sonraki talimatları izleyin. İlk olarak, şu bağımlılıkları yüklemenizi öneririz: python3, python3-pip ve python3-tka

Ubuntu’daysanız, Python bağımlılıklarını şu şekilde yükleyebilirsiniz:

sudo apt install python3 python3-pip python3-tk

Python3, pip3 ve Python3 Tkinter’a sahip olduktan sonra Thonny IDE’yi kurabilirsiniz.

  • Ubuntu (bu komutu çalıştırdıktan sonra yazılımı yüklemek için tekrar Enter tuşuna basmanız gerekir):
bash <(wget -O - https://thonny.org/installer-for-linux)
  • Veya Thonny IDE’yi pip3 ile indirebilirsiniz:
sudo pip3 install thonny
  • Fedora 27:
sudo dnf install thonny
  • Raspbian
sudo apt install python3-thonny

Thonny IDE’yi kurduktan sonra ve kurulum yönteminize bağlı olarak Thonny IDE’yi açmak için:

  • Arama çubuğuna gitmeniz ve bulmak için “Thonny” yazmanız gerekir.
  • Veya Thonny IDE’yi pip3 kullanarak kurduysanız, terminal pencerenize şunu yazabilirsiniz:
thonny

Ardından Thonny IDE’yi açmalıdır:

MicroPython Bellenimini Flashlama

MicroPython, varsayılan olarak ESP32 veya ESP8266 kartlarında yüklü değildir. Kartlarınızı MicroPython ile programlamaya başlamak için yapmanız gereken ilk şey, bellenimi flash/yükleme/yakmaktır.

Bunu yapmanın farklı yolları vardır. Thonny IDE, MicroPython aygıt yazılımını kartınıza hızlı bir şekilde yüklemenizi sağlayan bir araçla birlikte gelir. Başka bir yöntem de esptool kullanmaktır; donanım yazılımını Thonny IDE ile güncellemede sorun yaşıyorsanız, MicroPython donanım yazılımını esptool.py ile yüklemek için bu eğiticiye bakın.

MicroPython Bellenimini İndirme

MicroPython İndirmeleri sayfasına gidin: https://micropython.org/download/.

Kullanmakta olduğunuz kart türünü seçin. “Normal” ESP32 ve ESP8266 kartları için hızlı bağlantılar:

.bin dosyalarını indirmek için bağlantılar içeren benzer bir web sayfası (aşağıdaki şekle bakın) görmelisiniz. En son sürümü indirin.

Nightly derlemelerini indirmeyin; bu sürümler kararlı değildir ve yalnızca ileri düzey programcılar için önerilir.

İndirilen dosya muhtemelen İndirilenler klasörüne gidecektir. Kartlarınızdaki bellenimi nasıl flaş edeceğinizi öğrenmek için okumaya devam edin.

Thonny IDE ile MicroPython Bellenimini Flashlama

Bu bölümde, Thonny IDE kullanarak kartlarınızda MicroPython bellenimini nasıl flaş edeceğinizi öğreneceksiniz. Sonraki adımları izleyin:

1) ESP32 veya ESP8266 kartınızı bilgisayarınıza bağlayın.

2) Thonny IDE’yi açın. Tools Options Interpreter‘e gidin.

3) Kullanmakta olduğunuz karta göre kullanmak istediğiniz çeviriciyi(interpreter) seçin ve kartınızın bağlı olduğu COM portunu seçin. Son olarak, “Install or update firmware” bağlantısını tıklayın.

4) Bağlantı noktasını bir kez daha seçin ve ardından önceki adımda indirdiğiniz MicroPython yazılımının bulunduğu .bin dosyasını açmak için Browse düğmesini tıklayın. Aşağıdaki resimde gösterildiği gibi seçenekleri seçin ve son olarak Install’a tıklayın.

Birkaç saniye sonra kurulum tamamlanmalıdır.

Kurulumu Test Etme

Önemli: Kurulumu test etmeden önce, ESP32/ESP8266 kartınızın MicroPython bellenimi ile güncellenmesi gerekir (önceki adıma bakın).

Kartı bir USB kablosu kullanarak bilgisayarınıza bağlayın. Kurulumu test etmek için Thonny’ye MicroPython Interpreter’ı çalıştırmak istediğinizi söylemeniz ve kullandığınız kartı seçmeniz gerekir.

1. Tools > Options’a gidin ve Interpreter sekmesini seçin. Kartınız ve COM bağlantı noktası için doğru interpreter’i seçtiğinizden emin olun.

Try to detect automatically” seçeneğini de kullanabilirsiniz, ancak bu yalnızca bilgisayarınıza aynı anda yalnızca bir kartınız bağlıysa çalışır.

2. Thonny IDE şimdi kartınıza bağlı olmalı ve Shell’de istemi görmelisiniz.

3. Shell’e help() komutunu yazın ve yanıt verip vermediğine bakın.

Geri yanıt verdiyse, her şey yolunda gidiyor. Şimdi, test etmek için birkaç komut daha gönderebilirsiniz.

Yerleşik LED’i yakmak için aşağıdaki komutları gönderin

>>> from machine import Pin
>>> Pin(2, Pin.OUT).value(1)

ESP8266 kullanıyorsanız, LED’i açma mantığı tam tersi şekilde çalışır(invert logic), bu nedenle bunun yerine aşağıdaki komutu göndermelisiniz:

>>> Pin(2, Pin.OUT).value(0)

Yerleşik LED yanmalıdır.

Ardından, led’i kapatın:

>>> Pin(2, Pin.OUT).value(0)

Thonny IDE İncelemesi

Bu noktada şunlara sahip olmalısınız:

  • Bilgisayarınızda yüklenmiş Thonny IDE
  • MicroPython bellenimi yüklenmiş ESP32/ESP8266

Thonny IDE’yi açın. iki farklı bölüm vardır: Editor ve MicroPython Shell/Terminal:

  • Editör bölümü, kodunuzu yazdığınız ve .py dosyalarınızı düzenlediğiniz yerdir. Birden fazla dosya açabilirsiniz, Editör her dosya için yeni bir sekme açacaktır.
  • MicroPython Shell’de, yeni dosya yüklemeye gerek kalmadan ESP kartınız tarafından hemen yürütülecek komutları yazabilirsiniz. Terminal ayrıca yürütülmekte olan bir programın durumu hakkında bilgi sağlar, yükleme ile ilgili hataları, sözdizimi hatalarını, mesajları yazdırır.

Thonny IDE’yi diğer faydalı sekmeleri gösterecek şekilde de özelleştirebilirsiniz. View’e gidin ve daha fazla bilgi sağlayan birkaç sekme seçebilirsiniz.

Variables sekmesi çok yararlı olabilecek bir şeydir. Programınızdaki mevcut tüm değişkenleri ve bunlara karşılık gelen değerleri listeler.

İlk Komut Dosyanızı Çalıştırma

ESP32/ESP8266 kartlarınızda dosya yazma ve kod yürütme sürecine aşina olmanız için, ESP32 veya ESP8266’nızın yerleşik LED’ini basitçe yanıp sönen yeni bir komut dosyası yükleyeceğiz.

Ana kartınızda main.py dosyasını oluşturma

1. Thonny IDE’yi ilk kez açtığınızda, Düzenleyici adsız bir dosya gösterir. Kaydet simgesini tıklayarak bu dosyayı main.py olarak kaydedin. “This computer” seçeneğini seçin. Dosyayı, projeyi tanımlayan bir ada sahip bir klasöre kaydetmenizi öneririz. Dosya, main.py olarak adlandırılmalıdır. Aksi takdirde çalışmayacaktır.

2. Düzenleyici artık main.py adlı bir sekmeye sahip olmalıdır.

3. Aşağıdaki kodu main.py dosyasına kopyalayın:

from machine import Pin
from time import sleep
led = Pin(2, Pin.OUT)
while True:
  led.value(not led.value())
  sleep(0.5)

Komut Dosyasını Yükleme

1) File > Save as… kısmına gidin ya da kaydet simgesini tıklayın. Aşağıdaki pencere açılacaktır.

2) MicroPython device seçeneğini seçin.

3) Dosyayı main.py olarak adlandırın, aksi takdirde çalışmaz. Açılan pencerenin, pano dosya sisteminde halihazırda kayıtlı olan dosyaları gösterdiğine dikkat edin. boot.py adlı bir dosya olmalıdır. Bu dosya, MicroPython ürün yazılımını yazdığınızda varsayılan olarak oluşturulur.

4) Son olarak, devam etmek için OK’a tıklayın.

5) Şimdi, kartın yeniden başlaması ve kodu çalıştırmaya başlaması için yerleşik RST/EN düğmesine basın..

6) Şimdi, kartınız her 500 milisaniyede bir yerleşik LED’i yanıp söndürüyor olmalıdır.. 

Thonny IDE için Sorun Giderme İpuçları

Thonny IDE ile ortaya çıkan bazı genel sorunları ve hata mesajlarını keşfettik. Genellikle ESP’nizi yerleşik EN/RST düğmesiyle yeniden başlatmak sorununuzu çözer. Veya Thonny IDE “Stop/Restart backend” düğmesine basın ve istediğiniz eylemi tekrarlayın. İşinize yaramazsa, sonraki yaygın hataları okuyun ve bunları nasıl çözeceğinizi keşfedin.

Hata 1: Aşağıdaki mesajlardan birini alırsınız:

========================= RESTART =========================
Unable to connect to COM4
Error: could not open port 'COM4': FileNotFoundError(2, 'The system cannot find the file specified.', None, 2)

Check the configuration, select Run → Stop/Restart or press Ctrl+F2 to try again. (On some occasions it helps to wait before trying again.)

ya da:

========================= RESTART =========================
Could not connect to REPL.
Make sure your device has suitable firmware and is not in bootloader mode!
Disconnecting.

ya da:

========================= RESTART =========================
Lost connection to the device (EOF).

ESP kartınızın kablosunu çekin ve tekrar takın. Ardından, Tools > Options > Interpreter > Port’ta doğru seri bağlantı noktasını seçip seçmediğinizi bir kez daha kontrol edin. Ardından, seri iletişim kurmak için “Stop/Restart backend” düğmesine tıklayın. Artık yeni bir komut dosyası yükleyebilmeli veya yeni kodu yeniden çalıştırabilmelisiniz.

Bu hatalar aynı zamanda seri bağlantı noktanızın başka bir programda (seri terminal veya Arduino IDE’de) kullanıldığı anlamına da gelebilir. ESP kartınızla seri iletişim kuruyor olabilecek tüm programları kapattığınızı iki kez kontrol edin. Ardından, ESP kartınızın fişini çekin ve tekrar takın. Son olarak Thonny IDE’yi yeniden başlatın.

Hata 2: Thonny IDE yanıt vermiyor veya dahili hata veriyor:

Bu olduğunda, genellikle o pencereyi kapatabilirsiniz ve çalışmaya devam edecektir. Kilitlenmeye devam ederse, Thonny IDE yazılımını yeniden başlatmanızı öneririz.

Hata 3: Thonny IDE, “Stop/Restart backend” butonuna basıldığında kilitleniyor:

“Stop/Restart backend” butonuna bastığınızda birkaç saniye beklemeniz gerekiyor. ESP’nin Thonny IDE ile seri iletişimi yeniden başlatmak ve kurmak için zamana ihtiyacı var. “Stop” düğmesine birden çok kez basarsanız veya düğmeye çok hızlı basarsanız, ESP’nin düzgün bir şekilde yeniden başlatılması için yeterli zamanı olmayacaktır ve Thonny IDE’yi çökertme olasılığı çok yüksektir.

Hata 4: ESP kartınızı yeniden başlatma, yeni bir komut dosyası çalıştırma veya seri bağlantı noktasını açma sorunu:

Brownout detector was triggered

Veya ESP, ESP önyükleme bilgilerini yeniden başlatmaya ve yazdırmaya devam ederse:

ets Jun 8 2016 00:22:57 

rst:0x1 (POWERON_RESET),boot:0x13 (SPI_FAST_FLASH_BOOT) 
configsip: 0, SPIWP:0xee 
clk_drv:0x00,q_drv:0x00,d_drv:0x00,cs0_drv:0x00,hd_drv:0x00,wp_drv:0x00 
mode:DIO, clock div:2 
load:0x3fff0018,len:4 
load:0x3fff001c,len:4732 
load:0x40078000,len:7496 
load:0x40080400,len:5512

“Brownout detector was triggered” hata mesajı veya sürekli yeniden başlatmalar, bir tür donanım sorunu olduğu anlamına gelir. Genellikle aşağıdaki sorunlardan biriyle ilişkilidir:

  • Düşük kaliteli USB kablosu
  • Uzun USB kablosu
  • Arızalı kart(lehim atması)
  • Veya bilgisayarın USB bağlantı noktası tarafından olan sorunlar(güç, temassızlık vb.)

Çözüm: Farklı daha kısa USB kablosu (veri kabloları ile) deneyin, farklı bir bilgisayarın USB bağlantı noktasını deneyin veya harici güç kaynağına sahip bir USB hub’ı kullanın.

Önemli: Sürekli sorunlar veya garip hata mesajları yaşamaya devam ederseniz, ESP kartınızı MicroPython belleniminin en son sürümüyle yeniden flashlamanızı öneririz.

Hata 5: Thonny IDE’de ESP32/ESP8266 ile seri iletişim kurmaya çalıştığımda bağlanamıyorum.

Olan şeyin bu olduğunu düşünüyoruz: kartınızda bir komut dosyası çalıştırırken, bazen o komut dosyasını çalıştırmak ve görevleri gerçekleştirmekle meşguldür.

Bu nedenle, seri iletişim kurmak için “Stop/Restart backend” düğmesine birkaç kez basarak bağlantıyı başlatmayı denemeniz veya ESP’yi yeniden başlatmanız gerekir.

Uyarı: “Stop/Restart backend” düğmesine çok hızlı bir şekilde birden çok kez basmayın. Bu düğmeye bastıktan sonra sabırlı olmanız ve komutun çalışması için birkaç saniye beklemeniz gerekir.

Wi-Fi, derin uyku kullanan bir komut dosyası çalıştırıyorsanız veya birden fazla görev yapıyorsanız, iletişimi kurmak için 3 veya 4 kez denemenizi öneririz.

Hata 6: hata ayıklama(debug) araçları kullanılamıyor:

Thonny IDE hata ayıklama araçları MicroPython için mevcut değildir. Hata ayıklama araçları yalnızca Python Yorumlayıcı için kullanılabilir, bu nedenle gri renkte olması beklenen davranıştır.