Dijital Tampon Kapısı / Digital Buffer Gate

Önceki bir yazımızda, genellikle mantıksal “DEĞİL” kapısı olarak adlandırılan lojik kapıları öğrenmiştik. Bu “DEĞİL” lojik kapılarının çıkış durumunun, giriş sinyalinin tam tersi olduğunu öğrendik. Bundan anladığımız üzere, DEĞİL kapılarının girişi “yüksek “olduğunda, çıkış durumu “yüksek” olmayacaktır. Giriş sinyali “düşük “olduğunda, çıkış durumu” düşük “olmayacaktır.
Ancak bazı durumlarda giriş sinyalini terslemenin yanı sıra dijital kapıları birbirinden izole etmemiz gerekebilir veya normal daha fazla yük sürmemiz veya anahtarlamamız gerekmektedir. Buna verilebilecek en büyük örneklerden biri ise röle olacaktır. Bunu yapmamıza izin veren lojik kapılar, dijital tampon olarak adlandırılmaktadır. O zaman gelin bu lojik kapımızın doğruluk tablosunu öğrenelim.

Dijital tampon kapıları, aşağıda gösterildiği gibi iki “DEĞİL” kapısını birbirine bağlayarak da yapabilirsiniz. Birincisi, giriş sinyalini “tersine çevirir “ve ikincisi, girişe diğer bir tersleme uygulayarak orijinal seviyesine yeniden çevirir.

Bu noktada neden bu devrelere ihtiyacımız olduğunu sorgulayabilirsiniz ama aslında tecrübeniz arttıkça bu kapıları kullanımı daha da kolaylaşacaktır. Burada sizin bilmeniz gereken şeylerden biri bu özel kapıların lojik kapıları birbirinden izole etmek için veya dijital amplifikasyon gibi durumlarda tercih edildiğidir.

3 Durumlu Buffer

Yukarıda görülen standart dijital tamponun yanı sıra, çıkışı gerektiğinde çıkış devresinden “elektronik olarak” kesilebilen başka bir dijital tampon devresi türü vardır. Bu devreler, 3 durumlu buffer devreleri olarak bilinmektedirler.

Üç durumlu bir buffer, harici sinyal girişi ile elektronik olarak “açık” veya “kapalı” hale getirilebilen bir çıkışa sahip bir giriş kontrollü anahtar olarak düşünülebilir. Bir nevi kontrol devresi gibi düşünebilirsiniz.

Bu noktada 3 durumlu bufferlar, dört çeşide ayrılmaktadır. Bu noktada bu 4 devre arasındaki ayrım gerçekten çok önemli bir yere sahiptir. Bu 3 durumlu buffer devreler sırasıyla:

1. Aktif Düşük Buffer (Active “HIGH” Tri-state Buffer)
2. Aktif Ters Düşük Buffer (Active “LOW” Inverting Tri-state Buffer)
3. Aktif Yüksek Buffer (Active “HIGH” Tri-state Buffer)
4. Aktif Ters Yüksek Buffer (Active “HIGH” Inverting Tri-state Buffer)

O zaman gelin bu 4 devrenin de doğruluk tablosunu görelim.

Aktif Yüksek Buffer (Active “HIGH” Tri-state Buffer)

Aktif Ters Yüksek Buffer (Active “HIGH” Inverting Tri-state Buffer)

Aktif Düşük Buffer (Active “HIGH” Tri-state Buffer)

Aktif Ters Düşük Buffer (Active “LOW” Inverting Tri-state Buffer)

O zaman gelin son olarak günümüzde kullanılan dijital tampon kapıları ve 3 durumlu buffer kapılarına bakalım.

TTL Lojik YA DA DEĞİL Kapısı Entegre Örnekleri

1. 74LS17 Altılı Tampon Kapısı
2. 74LS244 sekizli tampon Kapısı

CMOS Lojik YA DA DEĞİL Kapısı Entegre Örnekleri

1. CD4503 Altılı 3 Durumlu Buffer
2. HEF40244 Sekizli 3 Durumlu Tampon Kapısı