Dimmer Nedir? Dimmer Devresi Nasıl Çalışır ve Yapımı
Dimmer devresi, alternatif akım ile çalışan bir güç kontrol devresidir. Yaygın olarak aydınlatma sistemlerinde parlaklık kontrolü için kullanılırlar. Bunun haricinde sıcaklık kontrolü, motor hız kontrolü gibi ihtiyaçlara göre çeşitli elektronik cihazlarda da kullanılırlar.
Dimmer Nedir?
Dimmer’lar genelde aydınlatma sistemlerinde parlaklıkları ayarlamak için kullanılan cihazlardır. Dimmer devreleri aydınlatma sistemlerine uygulanmakta olan gerilimin dalga formunu değiştirerek ışığın parlaklığının ayarlanmasını sağlarlar. Dimmer devreleri ısıtıcılar, üniversal motorlar gibi çok çeşitli yerlerde kullanılsalar da dimmer terimi genelde aydınlatma kontrol devreleri için kullanılır. 1896 senesinde Granville Woods, devrelerde istenen miktarda enerjinin yük üzerine aktarılıp, geri kalan kısımlarındaki saf dışı bırakan bir devre yapısıyla güvenli dimmer devresinin patentini almıştır.
Günümüz uzman aydınlatma endüstrisinde, ışık şiddetinde dimmerla sağlanan değişim sönümlenme olarak adlandırılır. Modern dimmerlar değişken dirençler yerine yarı iletkenlerle inşa edilirler çünkü yarı iletkenlerin verimi çok daha yüksektir. Değişken dirençlerde ısı kaybı ve üstünde gerilim indüklenmesi olacağında verimleri yarı iletken malzemelere göre daha düşüktür. Yarı iletken veya katı hal dimmerlarının anahtarlamaları düşük dirençli iletim ve yüksek dirençli tıkama durumu arasında gerçekleşir. Bu anahtarlamalar kontrollü yüklerin yer aldığı bir sistemde kullanıldıklarında çok az yük harcarlar.
Dimmer Devresi Çalışma Prensibi
Dimmer devrelerinde kontrol edilmesi istenilen lamba ya da bir başka uyarıcı haricinde direnç, ayarlı direnç, diyak, triyak ve kondansatör gibi devre elemanları bulunmaktadır. Devredeki ayarlı direnç (genelde potansiyometre kullanılır) ile parlaklık seviyesi, motor hızı gibi ayarlar kontrol edilir. Devredeki en kritik devre elemanı triyaktır. Triyak tetikleme durumuna geçirilir ve devrenin çalışma prensibi bütünüyle buna dayanır. Bu işlemden uzunca bahsedeyim: Potansiyometrenin direnç değeri değiştiğinde kondansatörün de yardımı ile diyak üzerinden geçen akımın faz açısı da değişir. Diyak, triyakın tetiklenmesi için gerekli darbe sinyallerini sağlar. Triyak tetikleme durumuna geçtiğinde devreye bağlı yükün (ampul/motor vs.) kontrolü sağlanmış olur.
Dimmer Prizi Şehir Şebekesine Nasıl Bağlanır?
Dimmer bağlantısı dediğimiz gibi bir hayli basit bir bağlantıya sahiptir, dimmer devresini bağlarken dikkat etmeniz gerekli olan şey üstünde “L” yazan yani Live/Canlı klemense elektrik hattından gelen faz kablosunu bağlamanız. Lambaya giden diğer bağlantı kablosu da diğer klemense bağlanarak dimmer bağlantısı tamamlanır.
Dimmer Devresinin Avantajları Nelerdir?
Dimmer devresi hoş bir hava yaratmak için kullanılabilir, genelde yabancı filmlerde görülen daha sonra yeni yapılan evlerde de yaygınlaşan dimmer devreleri tasarruf için de kullanılmaktadır, ihtiyacınızı karşılayacak kadar açacağınız ışık sayesinde gereğinden fazlasını kullanmamış oluyorsunuz. Dimmer devreleri ile güzel okuma odaları oluşturabilirsiniz, göz zevkinize göre ayarlayacağınız ışıklar sayesinde ağrılardan uzak bir okuma ortamı oluşturarak rahat bir ortam içinde okuma işleminizi sağlayabilirsiniz.
Dimmer Devresi Yapımı
AC ve DC olmak üzere iki farklı devre şemasını doğrudan kullanabilir, ya da dah önceden yapılmış bir devre satın alarak kullanabilirsiniz.
Dimmer Devresi Malzeme Listesi
- 10K Direnç
- 500K Potansiyometre
- 100nF Kondansatör
- BT137 Triyak
- DB3 Diyak
Aşağıda görülen devre şeması 220V için bir dimmer devresidir. Yani AC (Alternatif Akım) ile çalışan triyaklı bir Dimmer devresi. Devrede L1 adında gördüğünüz devre sembolü bir yükü temsil etmektedir. Bu yük lamba, motor gibi bir devre elemanı olabilir.
Bu görseldeki devre ise 12V Dimmer devresidir. Yani bir DC Dimmer devresidir. Bu uygulamayı Arduino ile yapabilir, sıfırdan tasarlanmış bir devrede bulunan pek çok malzemeyi kullanmayabilirsiniz.
Yorum yapma özelliği, forum tarafından gelen istek sebebiyle kapatılmıştır. Lütfen tartışmalar ve sorularınız için topluluk forumumuza katılın.