Emniyet Kemeri Nedir?

Emniyet Kemeri, hayatımızın uzun zamanlarını geçirdiğimiz otomobillere bindiğimiz her anda kullandığımız ve kullanmamız gereken en önemli önceliktir. Bir direnç hissetmeden vücudumuza göre ayarlayabilir ve kemer tokasına takabiliriz. Fakat ani bir hareketle emniyet kemerini çektiğimizde, kemer kilitlenerek, hareket etmesini engelleyecektir.

Emniyet Kemeri Çalışma Prensibi

Sık sık kullanılan modern 3 noktalı kemerlerin tamamı mekanik yani analog bir sistemdir. Kemer tokalarına ek olarak bulunan tek dijital sistem ise; yol bilgisayarı ve kemer arasındaki bağlantıyı kuran yani araç hareket halindeyken kemerlerin takılmasını kontrol eden ve yolcuları uyaran sensörlerdir. Ani hareketlerde kemerin kilitlenmesine sebep olan tek şey ise, kemer mekanizmasının içerisinde bulunan pasif bir ağırlık-kilittir.

Emniyet Kemeri Nedir? emniyet kemeri nedir,emniyet kemeri çalışma prensibi

Emniyet kemerinin tutunma ve salınma miktarını kontrol eden dişlinin içerisinde ufak bir pasif kilit mekanizması bulunur. Kemer çok şiddetli bir şekilde çekildiğinde veya kaza anında, bu kilit mekanizmasının bir parçası olan genelde metal bir bilye ileri doğru fırlar. Bu fırlama hareketi sırasında, mekanizma içerisindeki kilit de yukarı doğru itilir ve kemerin geri salınımını kontrol eden dişliye takılıp kalır. İşte bu noktada kemer kilitlenip salınımını yapamaz, böylece yolcu ileri doğru fırlamaktan kurtulur.Kemeri hafifçe geri salınacak olursa, kilit mekanizması dişliden kurtulur ve eski pozisyonuna geri döner. Böylece emniyet kemeri, kısmen yavaş bir hızla açılabilir ya da geri sarılabilir.

Emniyet Kemeri Neden Gereklidir

Emniyet kemerlerinin olumlu yanları kaza türlerinin neredeyse hepsinde görülmektedir. Fakat ölüm ve ağır yaralanmanın en çok meydana geldiği çarpma/çarpışma kazalarındaki yararları dahada dikkat çekici bir durumdadır.Çarpma sonucu savrulan bir eşya da olsa insan bedeni de olsa eninde sonunda bir engelle durdurulur. Bir çarpma anında araç saniyenin ilk on salisesinde durmakta ise de eğer kemer takılı değilse direksiyon, kontrol paneli ya da ön cam tarafından durdurulana kadar araç içindeki eşyalar ve araçta bulunan kişilerin bedenleri aynı hızdaki hareketlerine devam edeceklerdir.

Emniyet Kemeri Nedir? emniyet kemeri nedir,emniyet kemeri çalışma prensibi

Fakat doğru takılmış bir emniyet kemeri insan bedenini: çarpma etkisiyle vücutta meydana gelen sarsıntının kademe kademe azalmasını sağlayarak, kaza anında meydana gelen çarpma şiddetini vücut yapısındaki en güçlü noktalara yönelterek, çarpma etkisinin vücutta tek noktada toplanmayıp dağılmasını sağlayarak, çarpma/çarpışma anında koltuktan fırlamayı engelleyerek, hassas ve en önemli organların yer aldığı kafa ve omuriliğin herhangi bir yere çarpmasını önleyerek korumaktadır.

Emniyet Kemeri’nin Etkileri Hakkında Bazı Çarpıcı Araştırma Sonuçları: (trafik.gov.tr)

Üç noktalı emniyet kemerleri, otomobilde seyahat edenlerin ağır yaralanma risklerini % 45 kamyonetlerde de % 60 oranında azalmaktadır.

Ölümlü kazalarda emniyet kemeri kullananların % 24.8’i hiç zarar görmeden kazayı atlatırken, emniyet kemeri kullanmayanlarda bu oran % 6.3’tür.

İleri düzey araştırmalarda arka koltukta emniyet kemeri kullanımının, arka koltukta meydana gelen ölüm ve yaralanmaların 2/3’nün ve ön koltukta ölümlerin ise % 6’sını önlediği saptanmıştır. Bütün ağır yaralanmalarda ise, arka koltuk emniyet kemerleri yaralanmanın şiddetini % 50 oranında azaltmaktadır.

TRL (İngiltere Ulaşım Araştırma Laboratuarı) analizleri, ön koltuk yolcularının tamamına yakınının emniyet kemeri takmasına karşılık, daha düşük oranda emniyet kemeri kullanan arka koltuk yolcularının yaralanma riskinin 2 kat, fırlatılma riskinin ise 7 kat daha fazla olduğu ortaya koymuştur. Emniyet kemeri takmamış arka koltuk yolcuları en çok kafa, yüz ve boyun zedelenmelerine maruz kalmaktadır. Arka koltuk yolcularının en büyük yaralanma nedeni fırlatılmadır.

Genel bir ifade ile belirtecek olursak kemer kullanımının zorunlu olduğu ülkelerdeki ölüm ve yaralanma oranları, kullanımın zorunlu olmadığı ülkelere göre % 40 daha azdır.

Avustralya’nın bir eyaleti olan Viktorya’da kemer kullanımı 1970 yılında zorunlu hale getirilmiştir. Bundan 4 yıl sonra 1974 istatistiklerinde ölümlerde % 37’lik azalma, yaralanmalarda % 41’lik azalma ve omurilik zedelenmelerinde ise % 27’lik azalma meydana gelmiştir.

1995’te Amerika’da ise emniyet kemerleri 9.797, hava yastıkları 475, çocuk koruma sistemleri ise 279 kişinin hayatını kurtarmıştır. Kanada’da, 1989’dan bu yana  kemerler 2.400 kişinin hayatını, 55.000 kişinin yaralanmasını önlemiş, sosyal ve sağlık maliyetlerinde 3 milyon dolar tasarruf sağlamıştır. Yine aynı ülkede ise 1995 yılında ölümlü kazalarda, koruma sistemi kullanmayanların (Emniyet kemeri, araç çocuk koltuğu vs.) % 25’i aracın dışına fırlatılmıştır.

Üç Noktalı Kemer Nedir?

En yaygın olarak kullanılan ve hemen hemen her araçta bulunan emniyet kemeri 3 noktalı kemer sistemedir.Yolcuları, kaza ve çarpma anlarında güvenlik altına alabilmek için ve üç ayrı noktadan sabitlendiği için, bahsi geçen bu kemer, 3 noktalı olarak tanımlanır. Ön emniyet kemeri ve arka emniyet kemeri olarak aracın ön ve arka koltuklarında yer alır. Kademeli kemer tekniği sayesinde, sert bir vuruş anında yolcunun araç dışına savrulmasını engelliyor.

Emniyet Kemeri Nedir? emniyet kemeri nedir,emniyet kemeri çalışma prensibi

Diğer Emniyet Kemeri Çeşitleri

Üç noktalı emniyet kemerinin yanı sıra, yüksek süratli spor araçlarda kullanılan 4 noktalı kemerler yani askı emniyet kemerleri kullanılır, yapısı gereği göğüs kısmına paralel bir şekilde sağdan sola uzanan ek bir hat daha eklenmiş olur fakat bazı kazalarda yolcunun aradan kayabildiği ispatlanmıştır. Çoklu noktalı emniyet kemerleri 5’li ve 6’ lı olarak da mevcut. Bu iki örnek özellikle çocuk emniyetlerinden bilenen ve yolcunun aradan kayma gibi bir ihtimalinin bulunmadığı bir sistemdir.

Emniyet Kemeri Nedir? emniyet kemeri nedir,emniyet kemeri çalışma prensibi

Emniyet Kemeri Tarihçesi

1930’larda birçok Amerikalı hekim arabasına iki noktalı (araca iki noktadan bağlı) kemeri yerleştirdi ve araba üreticilerinin yeni modellere bunları yerleştirmesi için ısrar etti.

1953 Colorado Eyaleti Tıp Birliği iki noktalı emniyet kemerlerinin bütün otomobillere yerleştirilmesi için bir bildiri yayınladı.

1955 Kaliforniya Araç Kanunu araç kullanmak için emniyet kemeri takmayı mecbur tuttu.

1956 Volvo firması iki noktalı çapraz göğüs emniyet kemerini aksesuar olarak pazara sundu. Chrysler firması ön koltuklarda iki noktalı emniyet kemerini isteğe bağlı olarak kullanılmak üzere bazı modellerine yerleştirdi. Ford firması emniyet kemerini konu edinmiş 2 yıllık güvenlik reklâmlarına başladı.

1957 Volvo firması iki noktalı çapraz emniyet kemerlerine kilit ekledi.

1958 İsveç’teki Volvo Fabrikası’nda mühendis olan Nils Bohlin Üç noktalı emniyet kemeri olarak bilinen sistemin patentini aldı.

1959 İsveç’te Volvo firması ön koltuk için üç noktalı kemerini standart olarak sundu.

New York’ta, eyalette satılacak olan yeni araçlara kemer takılmasının maliyeti incelendi ve reddedildi..

1961 SAE (Otomobil Mühendisleri Birliği) Amerika’da emniyet kemerinin standart olmasını önerdi. New York emniyet kemeri kilidinin oturma bölgesinin dışında olmasını şart koştu. Wisconsin Eyaleti, ön koltuklarda emniyet kemeri kullanımını mecbur tuttu. Avustralya Standart Birliği “Emniyet Kemeri ve Pasif Önleyiciler” için standartları yayınladı.

1962 Altı Amerikan Eyaleti, ön koltukta kemer bulunmasını şart koydu. Otomobil üreticileri standart olarak ön koltukta emniyet kemeri yerleştirdiler.

1963 A.B.D’de Volvo firması üç noktalı emniyet kemerini standart olarak üretti.

1964 Amerikan eyaletinin yarısı ön koltukta kemer kullanımını mecbur tuttu. Amerika’daki birçok araç üreticisi emniyet kemerini ön koltuklarda standart olarak sundu. Güney Avustralya ve Viktorya yeni üretilen araçlarda ön koltuklarda emniyet kemeri bulunmasını mecbur tuttu.

1965 A.B.D. Ticaret Bakanlığı ilk emniyet kemeri standardını yayınladı.

1966 İsveç kanunları kapı kenarında bulunan iki noktalı göğüs emniyet kemerlerini ve “Y” tipli üç noktalı emniyet kemerlerini yasakladı.

1967 Amerikalı araç üreticileri arka koltuklara da emniyet kemeri yerleştirdi.

İngiltere ön koltuklarda 3 noktalı emniyet kemeri kullanılmasını zorunlu tuttu.

Avustralya emniyet kemeri standardı yayınladı.

1968 Volvo İsveç’te acil durum kilitlerini (ELR) ön koltuklar için standart olarak sundu.

1969 İsveç’te ön koltukta 3 noktalı kemer bulunması zorunlu tutuldu.

Volvo bütün pazarlarda arka koltukta 3 noktalı kemerini standart olarak pazara sundu.

Mercedes-Benz bütün pazarlarda arka koltukta 3 noktalı emniyet kemerini standart olarak sundu.

İspanya’da ön ve arka koltukta kemer bulunması mecbur tutuldu.

Avustralya 1965’den sonra plaka alanlarda ön koltukta emniyet kemeri bulunmasını mecbur tuttu.

1970 İsveç’te arka koltukta emniyet kemeri bulunması mecbur tutuldu. Avustralya, Victorya’da önde ve arka koltukta 3 noktalı emniyet kemeri bulunması mecbur kılındı.

1972 NHTSA, (A.B.D. Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi) Federal Motorlu Araç Güvenlik Standartları’nı belirledi. Avustralya ve Batı Almanya’da ön ve arka koltukta emniyet kemeri olması ve kullanımı mecbur tutuldu.

1975 İsveç’te 15 yaş ve üstü için emniyet kemeri kullanımı mecbur tutuldu.

1977 A.B.D. Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği İdaresi tarafından yasalaştırılan “Okul Servislerindeki Yolcuların Korunması” ile ilgili Federal Motorlu Araç Güvenliği Standardı 222 yürürlüğe girdi.

1979 Fransa arka koltuklarda kemer zorunlu hale getirdi.

1980 Mercedes-Benz sürücü yan hava yastığı, diz destek yastıklarını üretmeye başladı ve bütün 3 noktalı emniyet kemerlerine esneme mesafesi konuldu.

1984 Avusturya 01/1984 tarihinden sonra imal edilen araçlarda arka koltuk kemerlerini zorunlu hale getirdi. Batı Almanya 05/1979 tarihinden sonra üretilen araçlarda arka koltuk kemeri zorunlu hale getirdi. Kanada’nın 10 eyaletinden 7’si bu tarihten itibaren, hareket eden araçların sürücü ve yolcularına kendileri için uygun olan kemerlerini kullanma zorunluluğu getirdi.

1985, Norveç 01/1984 tarihinden sonra tescil edilen araçlarda arka koltuk kemerlerini zorunlu hale getirdi New York arka ve ön koltuklarda kemer kullanımını zorunlu hale getirdi (arka koltuklarda 10 yaş ve yukarısı için).

TÜRKİYE: Ülkemizde 18.06.1986 tarihinden itibaren “şehirlerarası karayollarında otomobil ve tescil bakımından otomobil gibi işlem gören arazi taşıtları ve minibüslerde sürücüsü ve yanında oturan yolcular için” emniyet kemeri uygulaması başlatıldı.

1987’de New York, 1992’de New Jersey okul servislerinde kullanılan otobüslerde kemeri zorunlu hale getiren ilk eyalet oldu.

TÜRKİYE: 01.01.1992 tarihinden itibaren “şehir içi yollarda da ticari otomobil ve minibüsle yolcu taşımacılığı yapan araç sürücüleri hariç, otomobil ve otomobil gibi tescil işlemi gören arazi taşıtları ve minibüs gibi taşıtların sürücüleri ile ön koltuğunda oturan yolcularına” kemer takma zorunluluğu getirildi.

TÜRKİYE: Yukarıda söz edilen araçlar ve ülkemizde üretilen araçlar ile yurt dışından ithaline izin verilenlerine 3 aylık süre tanındı. Bu süre 11.01.1995 tarihinde sona erdi. Bu süre sonunda arka koltukta emniyet kemeri kullanımı uygulamasına geçildi.

1996 Avrupa Ekonomik Komisyonu, minibüslerde ve 3.5 tonun altındaki araçlarda 3 noktalı veya en azından 2 noktalı kemerlerin kullanılmasına dair 3 direktif yayınladı.

TÜRKİYE: 01.01.1998 tarihinden sonra üretilen minibüslerin arka koltuklarında, kamyon, kamyonet, çekici ve şehirlerarası otobüslerde kemer kullanımı yönetmelik kararı ile zorunlu kılındı.

1998 yılında, ABD’deki Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği Dairesi (NHTSA) Kongre’ye “Okul Otobüsü Güvenliği: Amerika’nın Çocukları için Güvenli Yolculuk” başlığı altında, gelecekte kullanılacak ve okul otobüslerinde seyahat edenleri korumaya yönelik olarak kullanılacak sistemleri incelemek üzere bir araştırma projesi sundu.

1999 yılında Florida, Louisiana ve California eyaletleri büyük okul otobüslerinde seyahat edenler için daha gelişmiş koruma sistemlerini zorunlu kılan kanunlar koydu. Bütün eyaletler, hangi sistemi kullanacaklarına karar vermek için Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği Dairesi (NHTSA) tarafından hazırlanmakta olan projenin bitirilmesini bekleyeceklerini duyurdular.

2002 ABD’deki Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği Dairesi (NHTSA) Kongre’ye sunduğu ve gelecekte kullanılacak ve okul otobüslerinde seyahat edenleri korumaya yönelik sistemleri konu alan araştırmasını tamamladı.

Türkiye’de Emniyet Kemeri Mevzuatı:

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunumuz’un 78. maddesi ile belirli sürücülerin ve yolcuların, araçların sürülmesi sırasında koruyucu tertibat kullanmaları zorunlu hale getirilmiştir. Konu ile ilgili düzenlemeler yönetmelikte belirtilmiştir. Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde yapılan 25.06.1998 tarihli değişiklik ile 2. fıkrasının b, c ve d bendinde değişiklikler yapılmıştır. Bunlar:

(b) bendi: “Otomobil ve tescil bakımından otomobil gibi işlem gören arazı taşıtlarında sürücüsü ile ön ve arka koltuklarda, minibüslerde ise sürücüsü ile yanında oturan yolcuların; kamyon, kamyonet ve çekicilerde sürücü ve sürücü yanındaki koltuklarda; şehirlerarası otobüslerde (sınıf III) arka koltuklar hariç olmak üzere, sürücüsü dahil en ön ve önünde boşluk olan arka koltuklarda, önünde boşluk olan kapı önü koltuklarında; iki katlı şehirlerarası otobüslerde merdiven önü, en ön ve önünde boşluk olan en arka koltuklarda, masa etrafında buluna koltuklardan aracın gidiş yönüne doğru olanlarda oturan yolcular için kemer, bulundurulması ve kullanılması mecburidir.”

(c) bendi: “Bu yönetmelik hükümlerine göre 1995 yılı itibari ile ülkemizde imali yapılan veya yurtdışından ithaline izin verilen araçların arka koltuklarında kemer bulundurulması ve kullandırılması mecburidir. Bunların dışında kalan ve halen trafikte kullanılmakta olan diğer taşıt sahipleri isteğe bağlı olarak 1 sayılı Cetvel’de yer alan “Emniyet Kemeri”ni numunesine uygun olarak taktırabilirler. Minibüslerin arka koltuklarında, kamyon, kamyonet, çekici ve şehirlerarası otobüslerde emniyet kemeri ile ilgili hükümler 01.08.1998 tarihinden sonra üretilen araçlarda uygulanır. Bu araçlar yerleşim yeri içinde sürülürken gerekli görülenler için emniyet kemeri kullanma mecburiyeti İçişleri Bakanlığı’nca çıkarılacak genelgeler doğrultusunda aranmayabilir.”

(d) bendi: “(b) bendinde sayılan taşıtlarda sürücü yanındaki ön koltukta on (10) yaşından küçük çocukların taşınması yasaktır.”

Ceza konusu ise 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanun’un 78/1-a maddesinde düzenlenmiştir. Kanuna göre otomobil ve minibüs cinsi taşıtlarda emniyet kemeri bulundurmayan ve kullanmayanlar para cezası ve 5 ceza puanı ile cezalandırılmıştır.

Yorum yapma özelliği, forum tarafından gelen istek sebebiyle kapatılmıştır. Lütfen tartışmalar ve sorularınız için topluluk forumumuza katılın.