Ters Polarite Koruması Nedir?

Ters polarite koruması, DC devrelerde olmazsa olmaz bölümlerden biridir. Güç kaynağının ters bağlanması, kısa devre olması gibi durumlarda devrenin zarar görmemesi için ters polarite koruması kullanılır. Bu koruma için hazır devreler kullanabileceğiniz gibi basit yöntemler ile bu korumayı sağlayabilirsiniz, bu yazımızda; diyot, röle, sigorta gibi devre elemanlarını kullanarak bir koruma sağlayacağız.

Seri Diyot Yöntemi

Sıkça kullanılan ve en ucuz olan yöntemdir. Devrenin + artı hattına seri bir diyot bağlayarak yapılır. Bu yöntemin dezavantajı 0.7V civarı diyot üstünde harcanır bu değer diyot türüne göre daha az olabilir fakat kayıp kaçınılmazdır. Arıca devrenin çektiği akıma göre diyot seçilmesi gerekir.

Paralel Diyot ve Sigorta Yöntemi

Paralel bağlama yöntemi, seri bağlamaya göre riskli ve pek kullanılmayan bir yoldur. Devre’nin elektrik girişinin + ve – hat arasına paralel diyot ve öncesine sigorta bağlanıyor ve voltaj ters verildiğinde diyot aşırı akım çekip sigortayı yakıyor veya patlatıyor. Fakat sigorta patladıktan sonra yenisiyle değiştirmek gerekiyor. Ayrıca yüksek akım çekerek, yeni bir tehlike yaratmış oluyor. Bu yüzden bu yöntemi çok önermiyoruz fakat deneyebilirsiniz.

Röle ve Diyot Yöntemi

Röle ve diyot yöntemi, diğer yöntemlere göre daha güvenilir fakat pek çok dezavantajı var. Yüksek maliyetler ve rölenin çok yer kaplaması bunlardan bazıları. Bunun yanında voltaj kaybı olmasada yaklaşık 40mA gibi bir akım devamlı çekilmiş oluyor. Isınma derdi olmaması ayrıca güzel bir etken, bunun beraberinde yüksek gerilimleri kontrol etme şansınız oluyor. Çok kontaklı röle kullanılan bir projeniz var ise bu yöntemi kullanabilirsiniz. İki diyottan birini ters çevirip bir birine seri olarak bağlayıp, ortadan rölenin tetiğini bir bağlantı yaparak kullanabilirsiniz. Bu sayede yalnızca doğru polaritede çalışan bir röle elde etmiş olursunuz.

Transistör Yöntemleri

MOSFET ve BJT tip transistörler ile ters voltaj koruması yapılabiliyor özellikle MOSFET kullanımı ile çok daha az voltaj kaybı oluyor ayrıca yüksek akımlar kontrol edilebiliyor fakat düşük voltajlarda gate/kapı tekitlemesi daha düşük voltajlı MOSFETler kullanmak gerekmektedir. Pozitif kutup için P-Kanal MOSFET. Negatif kutup için N-Kanal MOSFET kullanılmaktadır. BJT transistör kullanımı içinde durum aynı Pozitif kutup için PNP Negatif kutup için NPN transistör.

MOSFET Transistör Yöntemi

N-Tip MOSFET

P-Tip MOSFET

BJT Transistör Yöntemi

PNP Transistör

NPN Transistör

EKSTRA: Ters Bağlayınca Çalışan Devre

DC kaynağı ters bağlayınca da, devrenin çalışmasını istiyorsanız köprü diyot yöntemi ile bunu sağlayabilirsiniz. Fakat voltaj kaybı normal diyota göre iki katına çıkacaktır.