LM317 ile Sabit Akım Kaynağı Devresi

Bu yazımızda LM317-LM117 ile sabit akım kaynağı devresi yapıyoruz. Bu devrenin çok az komponent kullanılması sebebi ile sürekli tercih edildiğini belirtmeliyiz, sadece direnç ve LM117 ile bu devreyi gerçekleştirebilirsiniz fakat uygun değerde kondansatör kullanmanız kullanım açısından olumlu olacaktır.

Projenizde değişken bir yük olduğunu varsayın, ve bu yüke sürekli sabir bir akım çektirmeniz gerekiyor: Kullandığımız gerilim kaynağına V_k, yüke ise R_L diyelim. Bu gidişatta yükten akacak olan akım V_k / R_L olacaktır. Ayrıca bu esnada yükün değişken bir karakteristikte olduğunu göz önünde bulunduralım.

İkinci bir senaryo olarak, yükün değeri 2R_L olarak varsayalım. Bu durumda yükten geçecek olan akım V_k / 2R_L olacak ve akım değeri ik duruma göre yarıya düşecektir. Yükün değeri 0.5R_L olması durumunda da akım miktarı iki katına çıkacaktır. Böyle bir durumda yükten sabit akım geçirebilmek için sabit akım kaynağına ihtiyaç duyarız. Burada değişken olan yükün sıcaklıkla direnci değişen bir termistör olabilir.

Sabit akım kaynakları şarjlı pilleri şarj ederken, LED diyotları sürerken v.b çeşitli yerlerde de kullanılır. Ayrıca böyle bir devre yapısını farklı şekillerde oluşturabilmek mümkündür. LM317 ayarlı gerilim regülatörü ya da LM117 kullanarak ihtiyacımız olan sabit akım kaynağını kolay bir şekilde oluşturabiliriz. Yukarıda verdiğimiz veri sayfasına bakarak, ayarlı gerilim regülatörünün nasıl sabit akım kaynağı olarak kullanılabileceğini belirtildiğini görebilirsiniz.

Veri sayfasından alınan yukarıdaki şema, görüldügü gibi çok az komponent kullanmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken kullanılacak R1 direncinin berlirtildiği alt ve üst sınırlar içerisinde tutulmasıdır. Bu değerlerden farklı değerlerde direnç kullarak yapılan uygulamalar ilk denemelerde çalışıyor gibi görünecektir fakat bir zaman sonra devrede hata oluşması kuvvetle muhtemeldir.

Veri sayfasına dayanırsak LM317 için V_ef değerinin 1.25V olduğu görebilirsiniz. Bu durumda 100mA’lik akım kaynağı için ohm kanunu hesabı ile; 100mA=1.25V/R  -> R=12.5 ohm bulunur. Fakat belirtmekte fayda var uzun ve sürekli kullanımlar için mutlaka soğutucu blok kullanmalısınız.

Kullanılan entegrenin veri sayfasına buradan bakabilirsiniz.

Ayrıca daha önce hazırladığımız LM317 ile Ayarlanabilir Güç Kaynağı yazımıza buradan bakabilirsiniz.